Περισσότερα από το ένα τέταρτο των ζευγαριών μπορεί να εμφανίσει προβλήματα στη σύλληψη, ποσοστό που φαίνεται ότι αυξάνεται, εν μέρει λόγω της τάσης αναβολής της κύησης μέχρι μία μεγαλύτερη ηλικία. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι υπάρχουν περίπου 60 έως 80 εκατομμύρια υπογόνιμα ζευγάρια παγκοσμίως.

Η θεραπεία της υπογονιμότητας είναι ένας από τους βασικούς τομείς εξειδίκευσης της Ferring και δεσμευόμαστε να προχωρήσουμε τον τομέα της Τεχνολογίας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.

Τομέας εξειδίκευσης της Ferring

Το χαρτοφυλάκιο προϊόντων υπογονιμότητας της Ferring αποτελείται από παραδοσιακά, υψηλής καθαρότητας, τυποποιημένα προϊόντα ανθρώπινης προέλευσης. Κλινικές μελέτες και χρήση ετών έχουν αποδείξει ότι οι ορμονικές θεραπείες της Ferring είναι αποτελεσματικές και προσφέρουν καλό προφίλ ασφαλείας.

Η υπογονιμότητα είναι κάτι περισσότερο από ένα οργανικό πρόβλημα. Ενώ πολλά ζευγάρια τα οποία υποβάλλονται σε θεραπεία για την υπογονιμότητα τελικά βιώνουν τη χαρά της απόκτησης ενός παιδιού, η υπογονιμότητα και η θεραπεία της προσδίδουν γενικά σημαντικό άγχος στις σχέσεις των ζευγαριών και την προσωπική τους ζωή. Η επιτυχημένη αντιμετώπιση της υπογονιμότητας περιλαμβάνει τόσο την οργανική όσο και τη συναισθηματική φροντίδα του ζευγαριού.

Για να μάθετε περισσότερα για την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας, ανατρέξατε σε αυτόν τον οδηγό (PDF):

A guide to managing infertility.pdf

Η φυσιολογική λειτουργία του άρρενος και του θήλεος αναπαραγωγικού συστήματος εξαρτάται από σύνθετα σήματα επικοινωνίας μέσω ορμονών, μεταξύ του ενδοκρινικού συστήματος και των γεννητικών οργάνων: των ωοθηκών στις γυναίκες και των όρχεων στους άνδρες.

Ο ρόλος των ορμονών

Όπως τα περισσότερα συστήματα του οργανισμού, οι ορμόνες κατευθύνουν τις περίπλοκες διαδικασίες που εμπλέκονται στην γονιμότητα των αρσενικών και των θηλυκών.

Τρεις βασικές ορμόνες είναι υπεύθυνες για τον έλεγχο των αναπαραγωγικών συστημάτων και τους κύκλους και στα δύο φύλλα. Η Εκλυτική Ορμόνη των Γοναδοτροπινών (GnRH) εκκρίνεται από τον υποθάλαμο. Η ορμόνη αυτή διεγείρει την έκκριση δύο γοναδοτροπινών ορμονών από την υπόφυση: της Ωχρινοτρόπου Ορμόνης (LH) και της Θυλακιοτρόπου Ορμόνης (FSH). Η LH και η FSH είναι βασικοί παράγοντες για την ωοθυλακιορρηξία στις γυναίκες και την ανάπτυξη των σπερματοζωαρίων στους άνδρες.

Ο οργανισμός πρέπει να παράγει τις ορμόνες αυτές στις κατάλληλες ποσότητες, με την κατάλληλη σειρά και την κατάλληλη στιγμή προκειμένου να συμβεί ωοθυλακιορρηξία και παραγωγή σπερματοζωαρίων. Εάν δε συμβεί αυτό, οι πιθανότητες σύλληψης είναι μειωμένες.

Παραγωγή γόνιμων ωαρίων (ωοκύτταρα) Οι γυναίκες γεννιούνται με περίπου 400.000 άωρα ωάρια ήδη στις ωοθήκες τους. Κάθε μήνα, μεταξύ της εφηβείας και της εμμηνόπαυσης, ένα ωάριο (συνήθως) ωριμάζει πλήρως και ξεκινάει τη διαδρομή του προς τα κάτω στις σάλπιγγες σε αναμονή της γονιμοποίησης.

Εμμηνορρυσιακός κύκλος Υπάρχουν τρία στάδια στον εμμηνορρυσιακό κύκλο της γυναίκας. Κατά μέσο όρο, ο κύκλος αυτό διαρκεί 28 ημέρες.

Πρώτο στάδιο: ωοθυλακική φάση Το πρώτο στάδιο του κύκλου διαρκεί για δύο περίπου εβδομάδες. Κατά το στάδιο αυτό, η έκκριση της FSH αυξάνεται, διεγείροντας την ανάπτυξη ενός ωοθυλακίου που περιέχει το ωάριο και την ωρίμανση του ωαρίου που βρίσκεται μέσα σε αυτό. Το αναπτυσσόμενο ωοθυλάκιο εκκρίνει αυξανόμενες ποσότητες οιστρογόνων, οι οποίες προκαλούν μεταβολές στα τοιχώματα της μήτρας (ενδομήτριο) και στο βλεννογόνο του τραχήλου. Ο βλεννογόνος του τραχήλου λεπταίνει προκειμένου να επιτρέψει στο σπέρμα να εισέλθει και το ενδομήτριο πυκνώνει καθιστώντας το περιβάλλον ιδανικό για την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου.

Δεύτερο Στάδιο: Ωοθυλακιορρηξία Περίπου 32 ώρες πριν απελευθερωθεί το ωάριο, η ποσότητα των οιστρογόνων που παράγονται από το ωοθυλάκιο αυξάνεται απότομα, προκαλώντας μία απότομη αιχμή στην έκκριση της LH από την υπόφυση. Η αύξηση αυτή της παραγωγής LH προκαλεί ωοθυλακιορρηξία. Το ώριμο ωάριο απελευθερώνεται από το ωοθυλάκιο και κινείται προς τα κάτω μέσω των σαλπίγγων.

Τρίτο στάδιο: ωχρινική φάση Τα υπολείμματα του ωοθυλακίου μετατρέπονται σε ωχρό σωμάτιο, το οποίο εκκρίνει προγεστερόνη. Αυτό συμβάλλει στη διατήρηση των καλύτερων συνθηκών για την κύηση σε περίπτωση που το ωάριο γονιμοποιηθεί. Εάν το ωάριο δεν γονιμοποιηθεί εντός 72 ωρών, το ωχρό σωμάτιο τελικά εκφυλίζεται και το ωάριο αποβάλλεται από τη μήτρα μαζί με τα τοιχώματα, οδηγώντας σε έμμηνο ρύση, περίπου 14 ημέρες αργότερα.

Παραγωγή σπέρματος

Η ορμόνη LH είναι υπεύθυνη για την παραγωγή της ανδρικής ορμόνης τεστοστερόνης, η οποία μαζί με την FSH είναι υπεύθυνες για την ενεργοποίηση της παραγωγής σπέρματος στους όρχεις.

Η παραγωγή σπέρματος ή σπερματογένεση, είναι μία συνεχής διαδικασία. Απαιτούνται περίπου 72 έως 74 ημέρες μέχρις ότου ένα άρρεν γεννητικό κύτταρο να εξελιχθεί σε ενεργό σπερματοζωάριο. Αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια σπερματοζωάρια παράγονται σε καθημερινή βάση. Από τα εκατομμύρια σπερματοζωάρια που είναι διαθέσιμα κάθε ημέρα, μόνο ένα μικρό ποσοστό έχει πλήρως την ικανότητα γονιμοποίησης.

Η σπερματογένεση είναι πιο αποτελεσματική σε θερμοκρασία 34°C. Είναι ευάλωτη σε αυξήσεις της θερμοκρασίας.

Σπερματοζωάρια

Ένα σπερματοζωάριο αποτελείται από δύο κύρια μέρη:

• Την κεφαλή, η οποία διαδραματίζει τον αποφασιστικό ρόλο της προσκόλλησης σε ένα ωάριο και της εισόδου μέσω της εξωτερικής του μεμβράνης, παίρνοντας μαζί τις γενετικές του πληροφορίες
• Την ουρά, η οποία επιτρέπει στο σπερματοζωάριο να “κολυμπά” κατά μήκος του θηλυκού αναπαραγωγικού συστήματος και να φτάνει ένα ωάριο.

Προβλήματα που επηρεάζουν κάποιο από αυτά τα μέρη θα επηρεάσουν την ικανότητα γονιμοποίησης του σπερματοζωαρίου.

Καλύτερη στιγμή για τη σύλληψη Η σύλληψη δεν είναι πάντα εύκολη, ακόμη και για άτομα χωρίς προβλήματα γονιμότητας. Ο άνθρωπος είναι ένα από τα λιγότερο γόνιμα πλάσματα στη φύση, με μόνο 25% πιθανότητα σύλληψης κάθε μήνα.

Το σπέρμα μπορεί να επιβιώσει μόνο για περίπου 48 ώρες στο αναπαραγωγικό σύστημα του θήλεος και το ωάριο πρέπει να γονιμοποιηθεί εντός 72 ωρών μετά την ωοθυλακιορρηξία, αφήνοντας ένα μικρό χρονικό περιθώριο για τη γονιμοποίηση. Για το λόγο αυτό, η καλύτερη στιγμή για τη σύλληψη είναι περίπου στη μέση του εμμηνορρυσιακού κύκλου, ακριβώς πριν συμβεί η ωοθυλακιορρηξία.

Υπό κανονικές συνθήκες, μόνο λίγες εκατοντάδες από τα 14 εκατομμύρια των σπερματοζωαρίων που εναποτίθενται φυσιολογικά στον κόλπο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής είναι σε θέση να φθάσουν στο άκρο της σάλπιγγας, όπου το ωάριο μπορεί να γονιμοποιηθεί.

Μετά την επιτυχή γονιμοποίηση ενός ωαρίου από ένα σπερματοζωάριο, ξεκινάει η κυτταρική διαίρεση και τα συντηγμένα κύτταρα μετατρέπονται σε έμβρυο. Η κίνηση του εμβρύου γίνεται ταυτόχρονα και περίπου μια εβδομάδα μετά την ωοθυλακιορρηξία, το έμβρυο βρίσκεται στη μήτρα και εμφυτεύεται στο ενδομήτριο. Η επιτυχής εμφύτευση εμποδίζει τη διάσπαση του ωχρού σωματίου και την απόπτωση του ενδομητρίου, συνεπώς δεν εμφανίζεται έμμηνος ρύση.

Σε αυτό το σημείο, μία τρίτη γοναδοτροπίνη, η ανθρώπινη χοριακή γοναδοτροπίνη (hCG), παράγεται από τον πλακούντα που αναπτύσσεται μετά την εμφύτευση. Η hCG διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της εγκυμοσύνης. Διεγείρει το ωχρό σωμάτιο να συνεχίσει να παράγει υψηλά επίπεδα οιστρογόνων και προγεστερόνης.

Το γεγονός ότι η φύση των διεργασιών και των αλληλεπιδράσεων που εμπλέκονται στην παραγωγή ωαρίου/σπερματοζωαρίου και τη γονιμοποίηση είναι πολύπλοκη, υποδηλώνει ότι μπορεί να υπάρξουν προβλήματα σε διάφορα στάδια της διαδικασίας.

Η υπογονιμότητα συνήθως ορίζεται ως η αδυναμία ενός ζευγαριού να συλλάβει μετά από ένα χρόνο σεξουαλικής επαφής χωρίς προφυλάξεις. Εντούτοις, τα νεότερα ζευγάρια μπορεί να ενθαρρύνονται να περιμένουν έως και δύο χρόνια πριν ζητήσουν ιατρική βοήθεια, ενώ οι γυναίκες άνω των 35 ετών ή εκείνες με ορισμένες νόσους, όπως ο διαβήτης, πρέπει να περιμένουν μόνο έξι μήνες.

Στατιστικά

Περίπου ένα στα έξι ζευγάρια καταλήγουν να ζητούν βοήθεια. Σε αυτή την ομάδα, η αιτία της υπογονιμότητας φάνηκε να εντοπίζεται στη γυναίκα σε ποσοστό έως και 40% των περιστατικών και στον άνδρα σε περίπου 30%. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, είτε και οι δύο σύντροφοι φάνηκε να έχουν μειωμένη γονιμότητα ή η αιτία δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί.

Ορμονικοί/ωοθυλακιορρηξία: Τα ορμονικά προβλήματα επηρεάζουν την ανάπτυξη των ωοθυλακίων καθώς και την ωοθυλακιορρηξία. Τα προβλήματα ωοθυλακιορρηξίας είναι η πιο κοινή αιτία γυναικείας υπογονιμότητας και αντιπροσωπεύουν το ένα τρίτο όλων των περιπτώσεων.

Προβλήματα στις σάλπιγγες: Η βλάβη στις σάλπιγγες είναι μία άλλη συχνή αιτία υπογονιμότητας, καθώς εμποδίζουν το ωάριο να κινηθεί προς τα κάτω, επηρεάζοντας τη γονιμοποίηση ή το πέρασμα προς τη μήτρα.

Προβλήματα στη μήτρα: Η ενδομητρίωση μπορεί να είναι ένα βασικό πρόβλημα στη μήτρα. Σε αυτή την κατάσταση, τα αναπτυσσόμενα κύτταρα από το ενδομήτριο διασπώνται και προσκολλώνται στις ωοθήκες και τις σάλπιγγες, επηρεάζοντας τον τρόπο που λειτουργούν. Τα ινομυώματα και οι πολύποδες μπορεί επίσης να προκαλέσουν προβλήματα στη γονιμότητα.

Προβλήματα στον τράχηλο/κόλπο: Δομικές ανωμαλίες του κόλπου ή του τραχήλου μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα, καθώς μπορεί να επηρεάσουν τα φυσικά χαρακτηριστικά του βλεννογόνου του τραχήλου. Ο βλεννογόνος μπορεί να είναι εχθρικός προς το σπερματοζωάριο, περιέχοντας ίσως αντισώματα ή όντας πολύ πυκνός ώστε να εμποδίζει την κίνηση του σπερματοζωαρίου.

Υπερπρολακτιναιμία: Αυτή είναι μία κατάσταση, κατά την οποία ανευρίσκονται στο αίμα υψηλά επίπεδα της ορμόνης προλακτίνης. Αυτό μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως ακανόνιστη ή απούσα έμμηνο ρύση, υπογονιμότητα και αυξημένη παραγωγή μητρικού γάλακτος.

Δραστικότητα σπέρματος: Η συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων ανδρικής υπογονιμότητας οφείλεται σε χαμηλό αριθμό σπερματοζωαρίων, γεγονός που συνδέεται γενικά με ένα υψηλό ποσοστό ανωμαλιών του σπέρματος (μέγεθος, σχήμα και κίνηση).

Ορμονικές διαταραχές: Ορμονικές διαταραχές που σχετίζονται με τις ορμόνες FSH και LH εμφανίζονται στους άνδρες, αλλά δεν είναι πολύ συχνές.

Ανεπάρκεια των όρχεων: Κάποιοι άνδρες βρέθηκε να μην έχουν καθόλου σπερματοζωάρια στο σπερματικό τους υγρό. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε αδυναμία εκσπερμάτισης ή αδυναμία παραγωγής σπερματοζωαρίων από τους όρχεις.

Κιρσοκήλη: Είναι η ύπαρξη κιρσών στο ένα ή και τα δύο όσχεα, και αποτελεί την πιο συχνή ανατομική ανωμαλία στους υπογόνιμους άνδρες.

Απόφραξη των σπερματοφόρων σωληναρίων: Κάποια βλάβη, αποτέλεσμα λοιμώξεων μπορεί να εμποδίσει τα σπερματοζωάρια από το να εισέλθουν στο σπερματικό υγρό. Σε κάποιες περιπτώσεις η εκσπερμάτιση ορισμένων ανδρών εκτρέπεται στην ουροδόχο κύστη.

Αντισώματα έναντι του σπέρματος: Μια μικρή κατηγορία ανδρών παράγει αντισώματα έναντι του δικού της σπέρματος. Η αιτία αυτή αντιπροσωπεύει περίπου το 10% της ανεξήγητης ανδρικής υπογονιμότητας.

Από τον αριθμό των περιστατικών υπογονιμότητας όπου το πρόβλημα βρίσκεται και στους δύο συντρόφους, μερικές από τις αιτίες μπορεί να είναι ξεκάθαρες και η θεραπεία τους αρκετά απλή. Δεδομένου ότι το περιθώριο γονιμοποίησης ενός ωαρίου είναι πολύ περιορισμένο στο μηνιαίο κύκλο της γυναίκας, η συχνότητα και η επιλογή του χρόνου της σεξουαλικής επαφής μπορεί να αποτελούν παράγοντες. Κάποια περιστατικά έχει βρεθεί ότι σχετίζονται με την τεχνική (το σπέρμα δεν εναποτίθεται αρκετά υψηλά στον κόλπο). Η γονιμότητα μειώνεται επίσης με την αύξηση της ηλικίας, ειδικά στις γυναίκες. Στους άνδρες, τα επίπεδα τεστοστερόνης μπορεί να μειώνονται με την ηλικία αλλά όχι με τον δραματικό τρόπο που παρατηρείται στις γυναίκες. Οι άνδρες συνεχίζουν να παράγουν σπέρμα, αλλά η κινητικότητα και η ποιότητά του μειώνεται με την αύξηση της ηλικίας.

Ένας αριθμός επιλογών είναι πλέον διαθέσιμος για να βοηθήσουν στον εντοπισμό της/των αιτίας/ιών της υπογονιμότητας και για να παρέχουν ουσιαστικά στα ζευγάρια την υψηλότερη πιθανότητα να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους να αποκτήσουν ένα μωρό.

Τα καλά νέα είναι ότι η πλειονότητα των υπογόνιμων ζευγαριών που ζητούν βοήθεια αποκτούν τελικά ένα μωρό. Τα ποσοστά εγκυμοσύνης μέσω των Τεχνικών της Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής υπερβαίνουν πλέον το μηνιαίο ποσοστό γονιμότητας και των πιο γόνιμων ζευγαριών. Αλλά για να επιτευχθεί αυτό, μπορεί να είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθούν επαναλαμβανόμενες θεραπείες. Συνεπώς όσο πιο νωρίς αναζητείται θεραπεία, τόσο πιο πιθανή είναι η δυνατότητα επιτυχούς σύλληψης.

Η Ferring βοηθάει ζευγάρια να συλλάβουν για περισσότερο από μια δεκαπενταετία με ένα χαρτοφυλάκιο προϊόντων υψηλής ποιότητας που λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο όπως οι φυσικές ορμόνες του σώματος. Με τη διόρθωση ορμονικών διαταραχών και την ενεργοποίηση της ωοθυλακιορρηξίας, τα προϊόντα αυτά συμβάλλουν στην επίτευξη υψηλών ποσοστών επιτυχίας της κύησης.

 Οι διαδικασίες και οι διαθέσιμες θεραπείες από τις κλινικές υπογονιμότητας μπορούν να διαχωριστούν σε τέσσερις βασικές κατηγορίες:

•  Ορμονική και αντι-οιστρογονική θεραπεία (περιλαμβάνει πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας)
•  Τεχνικές σπερματέγχυσης
•  Χειρουργική επέμβαση
•  Τεχνικές Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ART)

Ο εξειδικευμένο ιατρός για την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας είναι πιθανό να ξεκινήσει με την απλούστερη θεραπεία που είναι κατάλληλη για την αιτία της υπογονιμότητας σε ένα συγκεκριμένο ζευγάρι. Εάν δεν επιτευχθεί εγκυμοσύνη μετά από μερικούς κύκλους θεραπείας, θα επιλεγεί μία άλλη διαδικασία. Το 85% με 90% των περιπτώσεων υπογονιμότητας αντιμετωπίζονται με συμβατικές ιατρικές θεραπείες, όπως η φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική επέμβαση.

Ορμονική θεραπεία

Στόχος της είναι να αντικαταστήσει ή να ενισχύσει τις ορμόνες που παράγονται φυσιολογικά από τον οργανισμό. Η θεραπεία με γοναδοτροπίνη χρησιμοποιείται επίσης για την ενεργοποίηση της «υπερ-ωοθυλακιορρηξίας» για διαδικασίες υποβοηθούμενης σύλληψης, συμπεριλαμβανομένης της εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF).

Πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας

Η πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με άλλη θεραπεία υπογονιμότητας, όπως η σπερματέγχυση ή η εξωσωματική γονιμοποίηση.

Η θεραπεία διεγείρει την ωοθυλακιορρηξία σε γυναίκες με όχι συχνή ή ακανόνιστη περίοδο, ή σε εκείνες στις οποίες η έμμηνος ρύση έχει διακοπεί λόγω του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών. Παρόλο που η θεραπεία είναι επιτυχής για πολλές γυναίκες, ενέχει υψηλό κίνδυνο πολύδυμων κυήσεων.

Σπερματέγχυση

Πιο συχνά χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις υπογονιμότητας που οφείλονται σε χαμηλό αριθμό σπερματοζωαρίων ή σε μειωμένη κινητικότητα. Η διαδικασία μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις όπου η γυναίκα έχει εχθρικό τραχηλικό βλεννογόνο ή παράγει αντισώματα έναντι του σπέρματος. Τα σπερματοζωάρια συλλέγονται, υφίστανται επεξεργασία και ξεπλένονται και στη συνέχεια εισάγονται απευθείας στη μήτρα, τον τράχηλο ή τον κόλπο.

Χειρουργική επέμβαση

Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να διορθώσει ανατομικές ανωμαλίες του αναπαραγωγικού συστήματος είτε της γυναίκας είτε του άνδρα.

Τεχνικές Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής

Οι Τεχνικές Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής είναι ένας γενικός όρος που περιλαμβάνει ένα εύρος προηγμένων τεχνικών, συμπεριλαμβανομένου του μικροχειρισμού σπέρματος, προκειμένου να επιτευχθεί γονιμοποίηση και εμφύτευση. Όλες οι διαδικασίες έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: απαιτούν της συλλογή πολλαπλών ώριμων ωαρίων (ωοκύτταρα), που επιτυγχάνεται με ορμονική διέγερση των ωοθηκών, το οποίο συχνά περιγράφεται ως «υπερ-ωοθυλακιορρηξία».

Οι κυριότερες τεχνικές Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής περιλαμβάνουν:

• Εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF)
• Ενδοκυτταροπλασμική έγχυση σπερματοζωαρίων (ICSI) – για την ανδρική υπογονιμότητα
• Ενδοσαλπιγγική μεταφορά γαμετών (GIFT)
• Ενδοσαλπιγγική μεταφορά ζυγωτών (ZIFT)
• Μεταφορά βλαστοκύστης (BT)

Μάθετε περισσότερα για τα Προϊόντα υπογονιμότητας